Her ergen yalan söyler çünkü herkes yalan söyler. Ergenler pek çok konuda yetişkinleri taklit ederler. Yalan söylemek de onlardan biridir. Çoğu ergen özel hayatını gizli tutmak, anne babalarını kızdırmamak veya onlarla çatışmamak için açıkça yalan söylemek yerine bazı bilgileri eksik vermeyi de tercih eder. Diğer bütün ilişkilerde olduğu gibi anne-baba ile ergen arasındaki ilişkide de zaman zaman yalan ortaya çıkabilir, sıklıkla yaşanmıyorsa bu yalan görmezden gelinebilir ya da yalan üzerinde kısaca konuşulabilir. Ancak bazı ergenler bu yalanların dozunu artırır ve düzenli şekilde yalan söylemeye başlarlar,  bu ciddi ailevi sorunlara yol açabilir. Burada önemli olan yalanın altında yatan esas meseleyi tespit etmek ve o sorunu çözmektir. Yalan genelde büyük bir problemin görünen yüzüdür. Bu problem anne-babanın korku, kızgınlık yada kaygı duyacağı ciddi bir mesele olabilir. Ergenler bazen de dikkat çekmek, cezadan kurtulmak ya da başkalarını etkilemek için  yalan söyler. Ergenlik çocukların ailelerinden uzaklaştığı ve özgürlükleri için mücadele verdikleri yıllardır. Aileleriyle geçirdikleri zaman gittikçe azalır, onlarla duygularını ve düşüncelerini paylaşmayı tercih etmezler. Bunun yerine arkadaşlarıyla daha çok vakit geçirmeye başlarlar. Arkadaşlarıyla yaptıkları bazı şeyler anne-babaları tarafından tehlikeli bulunabilir. Onlar da bunları anne babalarından saklamak için yalan söylemeyi tercih ederler. Beyin gelişimleri nedeniyle ergenler ahlak, sorumluluk vb. somut kavramlar üzerinde düşünmeye başlarlar. Bu konularda anne-babalarından farklı düşünmeye başlarlar bu da onların anne-babalarının otoritelerini sorgulamaya başlamalarına yol açar. Ergenler başkalarının da neler düşündüğünü iyi tahmin etmeye başlarlar bu da onların bazı sonuçlardan kurtulmaları için yalana başvurmalarına sebep olur.

Peki Anne-Babalar Bu Durumda Ne Yapmalı?

  • Sakin olun, her olayda çocuğunuzun bu durumdan ne ders çıkarabileceğini düşünün. Örneğin; çocuğunuz dikkat çekmek için yalan söylüyorsa, onun yalanını görmezden gelerek bu şekilde dikkat çekemeyeceğini öğrenmesini sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzun arkadaşına yalan söylediğini duyarsanız ona direkt şunu söyleyebilirsiniz “Arkadaşlarına yalan söylediğin zaman sonunda yalan söylediğin ortaya çıkar ve bu durum seni çok utandırır diye çok endişeleniyorum. Bunu öğrendiklerinde ne yaparsın düşündün mü?” diyebilirsiniz. Eğer çocuğunuz cezalandırılmaktan kaçmak için yalan söylüyorsa, yalanının yaptığı hatadan daha büyük sonuçlara yol açabileceğini ve bu şekilde sizin güveninize de kaybedeceğini söylemelisiniz.
  • Çocuğunuzun yalan söylemenin neden yanlış olduğunu başka açılardan bakarak ve empati yaparak anlamasına yardım edin. Ayrıca bazı sorularla da onun bu konu üzerinde düşünmesini sağlayabilirsiniz. “Sana yalan söylenildiğinde ne hissesiyorsun?”, “Söylediğin yalan başkasına nasıl zarar verebilir hiç düşündün mü?”
  • Ergenlik boyunca dürüstlük ve güven üzerinde zaman zaman konuşmak gerekir. “Senin yanında olmak için sana güvenemem lazım ama bana yalan söylersen sana nasıl güvenebilirim?”, ” Ben senin güvenliğini de sağlamak zorundayım ama sen bana gerekli bilgiyi vermezsen ben seni nasıl koruyabilirim?
  • Net sınırlar ve kurallar belirleyin. Ama bu kurallar mantıklı olsun bu sayede sizin gerçekçi beklentileriniz olduğunu hissetsin. Ergen için önemli konularda konuşmaya istekli olun, bu sayede sizin ona güvendiğinizi hissetsin. Ergenle konuştuktan sonra kuralınızı değiştirmeyin ama onu açık görüşlülükle dinleyin.
  • Devamlı çocuğunuzun yalanını aramayın. Notlarda büyük bir düşüş, sosyal hayatında büyük değişiklikler, tehlikeli davranışları kapatmak için söylenen bir yalan gibi sebepleriniz yoksa çocuğunuzun doğruyu söylediğini kabul etmek gerekir.
  • Yalanın altında yatan esas sebebi anlamaya çalışın ve o soruna odaklanın. Ne zaman yalan söylediğini, kime yalan söylediğini ve hangi konuda yalan söylediğini tespit etmeye çalışın.
  • Evinizde doğrunun söylenmesinin önemli olduğu bir ortam yaratın. Ne olursa olsun onu sevmeye devam edeceğinizi bilmeli ve bir sorun olduğunda yardım istemekten çekinmemeli. Ergen yanlış bir davranışla size geldiğinde sakince bu davranışın sizi mutsuz ettiğini söylemeli ama doğruyu söylemesini de takdir etmelisiniz. Kötü davranışının karşılığı bazı yaptırımlar uygulamalısınız ama doğruyu söylemesi durumu biraz hafifletmeli.
  • Ergenler riyakarlığı farketmekte uzmandırlar, özellikle de kuralları empoze eden anne-babaların riyakarlıklarını. Siz beyaz yalan bile olsa yalandan uzaklaşamıyorsanız ergenin bunu yapmasını bekleyemezsiniz. Olabildiğince dürüst olmaya çalışın.
  • Çocuğunuz devamlı yalan söylüyorsa, önemli ve tehlikeli konularda yalan söylüyorsa mutlaka bir uzmandan yardım almalısınız.

KAYNAKÇA

http://annebabaegitimi.com/2010/12/11/ergenler-neden-yalan-soyler/